Wat is MDS?
Myelodysplastisch syndroom (MDS) wordt ook wel myelodysplasie genoemd en staat voor een groep van beenmergstoornissen waarbij de productie van bloedcellen ernstig is verstoord.
Bij gezonde mensen functioneert het beenmerg als een fabriek die drie soorten bloedcellen maakt: Rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Gezond beenmerg produceert onrijpe bloedcellen, stamcellen genaamd, die zich normaal gesproken ontwikkelen tot rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Bij het myelodysplastisch syndroom rijpen deze stamcellen niet of hebben ze een kortere levensduur, waardoor er een minder dan normaal aantal bloedcellen in de bloedsomloop is. Hierdoor lijden patiënten met myelodysplastisch syndroom vaak aan bloedarmoede (laag aantal bloedcellen) en hebben deze patiënten vaak bloedtransfusies nodig.
MDS kan worden verdeeld in drie hoofdtypen, afhankelijk van het type bloedcellen dat erbij betrokken is:
-
Refractaire anemie – Waarbij er een tekort aan bloedcellen is
-
Refractaire cytopenie – Waarbij er een tekort aan rode bloedcellen, witte bloedcellen en/of bloedplaatjes is
-
Refractaire anemie met excess aan blasten – Waarbij een tekort rode bloedcellen, witte bloedcellen of bloedplaatjes is, en een verhoogd risico op het ontwikkelen van Myeloïde Acute Leukemie (AML)
Het ziekteniveau kan worden ingedeeld op basis van het risiconiveau van ziekteprogressie tot Myeloïde Acute Leukemie (AML).
MDS kan worden onderverdeeld in 5 risiconiveaus:
- Zeer laag
- laag
- gemiddeld
- hoog
- zeer hoog
MDS (myelodysplasie) kan mensen van elke leeftijd treffen, maar komt het meest voor bij volwassenen ouder dan 60 jaar.
Wat zijn de symptomen?
In de vroege stadia ervaren patiënten over het algemeen weinig of geen symptomen. Na verloop van tijd kan MDS leiden tot:
-
Vermoeidheid
-
Kortademigheid
-
Bleekheid, door bloedarmoede
-
Vaak ernstige infecties (vanwege een laag aantal witte bloedcellen)
-
Blauwe plekken, bloedingen (neusbloedingen)
Sommige mensen ontdekken pas na bloedonderzoek dat ze MDS hebben. Als u een van deze symptomen ervaart, of als u vermoedt dat u MDS heeft, neem dan contact op met uw arts om onderzoek te doen
Diagnose
MDS is moeilijk te diagnosticeren, maar wordt over het algemeen gedaan door bloedonderzoek (Complete Blood Counts (CBC)) en beenmergonderzoek uit te voeren. De bloedtest laat zien of de patiënt bloedceltypes heeft, die binnen de norm vallen. Deze test wordt vóór operaties uitgevoerd of als controle door de huisarts. Als de test abnormale niveaus van rode bloedcellen, bloedplaatjes of witte bloedcellen aantoont, kan dit een eerste teken van MDS zijn.
Als de bloedtest geen andere reden voor het abnormaal aantal bloedcellen aantoont, zal de arts beenmergonderzoeken uitvoeren om monsters van uw beenmerg te verkrijgen. Eén type monster wordt een 'beenmergbiopsie' genoemd, waarbij de arts een stukje van uw beenmerg afneemt. Het tweede monster wordt "beenmergaspiraat" genoemd, waarbij de arts vloeistof uit de beenmergruimte zal opzuigen. Deze onderzoeken worden uitgevoerd onder plaatselijke verdoving.
Behandeling
Alle behandelingen voor MDS die momenteel gebruikelijk zijn, helpen de bijwerkingen verminderen of vertragen de ziekteprogressie. MDS kan echter soms worden genezen met stamceltransplantaties of intensieve chemotherapie. Het type behandeling dat wordt toegediend, hangt af van het type MDS waaraan u lijdt, het risiconiveau en uw gezondheidstoestand.
De volgende behandelingen worden gegeven om de symptomen onder controle te houden:
-
Bloedtransfusies (voor bloedarmoede)
-
Antibiotica (om infecties te behandelen)
-
Injecties met groeifactorgeneesmiddelen, zoals erytropoëtine of G-CSF
-
Geneesmiddelen om het overtollige ijzer in uw bloed kwijt te raken
Andere behandelingen zijn onder meer:
-
Immunosuppressiva
-
Chemotherapie (bij hoog risico MDS)
-
Stamceltransplantatie
Als u lijdt aan bloedarmoede als gevolg van MDS en u wilt deelnemen aan een klinische studie die uw symptomen kan helpen verlichten, lees dan hier over een lopend onderzoek naar MDS.
